ભારત તેની આઝાદીની પહેલી વર્ષગાંઠની ઉજવણીથી માત્ર 72 કલાક દૂર હતું. દેશના 11 ખેલાડીઓ તેમના પૂર્વ શાસક બ્રિટનને દેશથી 7,000 કિલોમીટર દૂર લંડનના વેમ્બલી સ્ટેડિયમની નરમ લીલી ઘાસની સપાટી પર પાણી પીવડાવી રહ્યા હતા. તે એક અલગ પ્રકારનું યુદ્ધ હતું. તક 1948 ની પુરૂષોની ઓલિમ્પિક હોકી ફાઇનલ હતી. અંગ્રેજી ખેલાડીઓ ભારતીય ખેલાડીઓની ચુસ્ત પાસ અને ચપળતાથી કોઈ બ્રેક શોધી શક્યા ન હતા. અગાઉ યુકે ભારત સામે રમવાનો ઇનકાર કરી રહ્યું હતું. આ મેચમાં એક પાતળા છોકરાએ અંગ્રેજી ખેલાડીઓને તેની સ્થિતિ જણાવી હતી. મેચના અંતે ભારતે 4-0થી હરાવીને ગોરાઓનું અભિમાન તોડીને સતત ચોથું ઓલિમ્પિક ગોલ્ડ જીત્યું હતું. ભારતીય ત્રિરંગો આકાશમાં ઉડતો હતો. એક નવો હોકી સ્ટારનો જન્મ થયો. નામ હતું બલબીરસિંહ સિનિયર
સેન્ટર ફોરવર્ડ પોઝિશનમાંથી રમનારા બલબીરે ઇંગ્લેન્ડ સામેની ફાઈનલમાં બે ગોલ કર્યા હતા, જ્યારે તર્લોચન સિંઘ અને પેટ જેનસેને એક-એક ગોલ કર્યો હતો. 1948 ની આ મેચ કોઈ ફિલ્મ વાર્તાથી ઓછી નહોતી. બલબીર સિનિયરએ 2018 માં એક ઇન્ટરવ્યુમાં કહ્યું હતું કે આજે આ ઘટનાને 70 વર્ષ થયા છે, પરંતુ લાગે છે કે ગઇકાલની વાત છે. તેમણે કહ્યું હતું કે ત્રિરંગો ધીમે ધીમે ઉપર જતો હતો. અમારું રાષ્ટ્રગીત વગાડ્યું હતું. મારા સ્વાતંત્ર્ય સેનાની પિતાના શબ્દો ‘આપણો ધ્વજ, આપણો દેશ, મારા મનમાં ગુંજતો હતો. પછી હું સમજી ગયો કે તેનો અર્થ શું છે. મને લાગ્યું જાણે હું પણ ત્રિરંગો લઈને મેદાનમાં ઉતરી રહ્યો છું.
સૌથી રસપ્રદ વાત એ હતી કે ઈંગ્લેન્ડ સામે ભારતને ઓલિમ્પિકમાં ગોલ્ડ અપાવનાર બલબીર પણ 39 સંભવિતની યાદીમાં સામેલ ન હતા. પરંતુ જ્યારે આખા દેશમાં તેમની સાથે જોડાવાની માંગ કરવામાં આવી હતી, ત્યારે તેમને પછીથી ટેલિગ્રામ દ્વારા રાષ્ટ્રીય શિબિરમાં જોડાવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું. તેની પાંસળી બીજા દિવસે શિબિરમાં તૂટી ગઈ હતી અને તેને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યો હતો. બાદમાં તેઓ સ્વસ્થ થઈ ગયા અને 20 સભ્યોની ઓલિમ્પિક ટીમમાં તેનું નામ આપવામાં આવ્યું.
બલબીરે પોતાની કારકીર્દિમાં વધુ બે વખત 1952 અને 1956 માં ઓલિમ્પિક ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો. પરંતુ 1948 ની ઓલિમ્પિક ગોલ્ડનો અર્થ બલબીરને વધારે હતો. છેવટે, કેમ નહીં? જે વ્યક્તિને એક સમયે બળજબરીથી હથકડી વડે પોલીસ દળમાં ભરતી કરવામાં આવી હતી અને ત્યારબાદ તેને પંજાબ પોલીસ સાથે રમવા માટે દબાણ કરવામાં આવ્યું હતું, તેને સમાધાન કરવાની તક મળી. પ્રકૃતિનો ન્યાય જુઓ, તે જ પોલીસ અધિકારી સર જોન બેનેટ, જેણે ધરપકડના આદેશ આપ્યા હતા, તે ભારતીય ટીમનું સ્વાગત કરવા લંડન એરપોર્ટ પહોંચ્યા. તેણે બલબીરને પણ ગળે લગાવ્યો.
ઓલિમ્પિક્સમાં બ્રિટન સામે ભારતના વિજયની ઉજવણી આખા દેશએ કરી હતી. સ્વતંત્ર ભારત માટે આ એક વિશેષ ક્ષણ હતી. આઝાદી માટે દેશએ ભારે બલિદાન આપ્યું હતું. લાખો લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો હતો. વિજય પછી જ્યારે અમે ભારત પહોંચ્યા, ત્યારે અમે મુંબઈ (તે સમયે બોમ્બે) જેવા રેડ કાર્પેટથી છવાયા હતા. બ્રિટને સેમિફાઇનલમાં પાકિસ્તાનને પરાજિત કર્યું હતું. પરંતુ હોકીના દેશએ અંગ્રેજોને આવો પાઠ ભણાવ્યો, તેમનો ઘમંડ બહાર આવ્યો. ભારતની તાકાત સામે બ્રિટને ઘૂંટવું પડ્યું.
